Kiến thức đèn công nghiệp
Cách kiểm tra tiêu chuẩn an toàn của đèn chống cháy nổ mới nhất 2025
Trong môi trường công nghiệp, đặc biệt là nhà máy hóa chất, kho xăng dầu,.. an toàn cháy nổ luôn là yếu tố sống còn. Theo thống kê, có hơn 60% sự cố cháy nổ bắt nguồn từ thiết bị điện. Trong đó có hệ thống chiếu sáng kém đạt chuẩn gây nên. Đèn chống cháy nổ không chỉ là thiết bị chiếu sáng đơn thuần. Thiết bị còn là giải pháp an toàn bắt buộc theo tiêu chuẩn quốc tế và Việt Nam. Tuy nhiên, thị trường hiện nay xuất hiện nhiều sản phẩm trôi nổi, gắn tem nhãn giả. Điều này khiến nhà thầu, kỹ sư khó phân biệt được hàng thật – giả. Vì vậy, hiểu rõ tiêu chuẩn an toàn của đèn chống cháy nổ và cách kiểm tra chứng chỉ là bước quan trọng để lựa chọn đúng sản phẩm.
Tóm tắt nội dung
Các tiêu chuẩn an toàn của đèn chống cháy nổ mới nhất
Đèn LED chống cháy nổ là giải pháp chiếu sáng đặc biệt, được thiết kế để hoạt động an toàn trong môi trường có nguy cơ cháy nổ cao như: nhà máy hóa chất, trạm xăng, kho gas, mỏ khai thác dầu khí… Trước khi lựa chọn và lắp đặt, doanh nghiệp cần quan tâm đến các tiêu chuẩn quốc tế và trong nước sau:
1. Tiêu chuẩn ATEX (Châu Âu)
-
Nguồn gốc: ATEX là viết tắt từ tiếng Pháp “Appareils destinés à être utilisés en ATmosphères EXplosibles”, áp dụng tại Liên minh Châu Âu.
-
Cơ sở pháp lý: ATEX 95 – 94/9/EC: Quy định yêu cầu tối thiểu cho thiết bị điện trong môi trường có nguy cơ cháy nổ. ATEX 2014/34/EU: Quy định về thiết bị và hệ thống bảo vệ sử dụng trong môi trường dễ cháy nổ.
-
Phân loại Zone: Zone khí: Zone 0 (nguy hiểm nhất), Zone 1, Zone 2 (ít nguy cơ nhất). Zone bụi: Zone 20 (bụi dày đặc, nguy hiểm nhất), Zone 21, Zone 22.
-
Ý nghĩa: Các doanh nghiệp trong EU bắt buộc tuân thủ ATEX để bảo vệ người lao động, hạn chế tối đa rủi ro cháy nổ.
2. Tiêu chuẩn IECEx (Quốc tế)
-
Nguồn gốc: IECEx là hệ thống chứng nhận của Ủy ban Kỹ thuật Điện Quốc tế (IEC).
-
Đặc điểm: Mang tính toàn cầu, được nhiều quốc gia công nhận, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp xuất khẩu. Có phạm vi áp dụng rộng hơn ATEX.
-
Ký hiệu Ex trong IECEx:
-
Ex d: Vỏ chịu nổ, ngăn lửa phát ra ngoài.
-
Ex e: Tăng cường cách điện, hạn chế tia lửa.
-
Ex i (ia, ib, ic): Bảo vệ an toàn nội tại, ngăn phát sinh tia lửa từ bên trong.
-
Ex p (px, py, pz): Tạo áp suất dương trong hộp bảo vệ, ngăn khí cháy xâm nhập.
-
Ex o, Ex q, Ex n, Ex m…: Các phương pháp bảo vệ đặc thù khác.
-
-
Ứng dụng: Doanh nghiệp khi lắp đặt tại khu vực Zone 0/20 bắt buộc dùng đèn IECEx đạt chuẩn tuyệt đối; khu vực Zone 1/21 và Zone 2/22 có thể sử dụng loại có cấp bảo vệ thấp hơn.
3. Tiêu chuẩn IP (Ingress Protection)
-
Đánh giá khả năng chống bụi và chống nước của đèn LED chống cháy nổ.
-
IP65: Chống bụi hoàn toàn, chịu được tia nước áp lực thấp.
-
IP67: Chống ngâm nước trong thời gian ngắn.
-
IP68: Chống ngâm nước lâu dài ở độ sâu xác định.
-
-
Trong môi trường bụi, hơi hóa chất hoặc ngoài trời, chỉ số IP cao giúp kéo dài tuổi thọ và đảm bảo an toàn phòng nổ.
4. Tiêu chuẩn RoHS
-
Tiêu chuẩn RoHS do Liên minh Châu Âu ban hành từ năm 2006.
-
Hạn chế các chất độc hại như chì, thủy ngân, cadmium, crom hóa trị 6… trong thành phần đèn.
-
Lợi ích: Bảo vệ sức khỏe người dùng. Thân thiện môi trường, dễ tái chế.
-
Ý nghĩa thực tiễn: Một số dự án công nghiệp hiện nay yêu cầu bắt buộc sản phẩm chiếu sáng đạt chuẩn RoHS trước khi nghiệm thu.
5. Quy định và tiêu chuẩn tại Việt Nam
Ngoài các tiêu chuẩn quốc tế, khi sử dụng đèn LED chống cháy nổ tại Việt Nam, doanh nghiệp phải tuân thủ các quy định pháp luật sau:
-
QCVN 06:2010/BXD – Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về an toàn cháy cho nhà và công trình.
-
TCVN 3254-1989 – An toàn cháy, yêu cầu chung.
-
TCN 48-1996 – Tiêu chuẩn ngành về PCCC trong doanh nghiệp thương mại, dịch vụ.
-
Nghị định 79/2014/NĐ-CP – Hướng dẫn chi tiết Luật Phòng cháy chữa cháy và Luật sửa đổi bổ sung.
Theo đó, các nhà xưởng sản xuất hóa chất, kho xăng dầu, trạm khí gas, hầm mỏ bắt buộc phải lắp đặt hệ thống chiếu sáng chống cháy nổ đạt chứng chỉ ATEX/IECEx và được cơ quan chức năng kiểm định định kỳ.
Cách kiểm tra và tra cứu chứng chỉ tiêu chuẩn an toàn của đèn chống cháy nổ
- Kiểm tra trực tiếp trên sản phẩm: Trên thân đèn phải có nhãn mác rõ ràng, gồm ký hiệu Ex (phòng nổ). Cấp bảo vệ IP65/IP67 trở lên. Thông số Zone 0/1/2 hoặc 20/21/22.
- Kiểm tra chứng chỉ kèm theo: Chứng chỉ ATEX/IECEx do tổ chức quốc tế cấp. Phiếu kiểm định chất lượng (CQ, CO) từ nhà sản xuất và nhà phân phối chính hãng.
- Tra cứu online: Tra cứu IECEx: Vào website IECEx.com, nhập số chứng chỉ để kiểm tra thông tin chính xác.
- Đối chiếu ATEX: Số chứng chỉ phải trùng khớp với cơ sở dữ liệu ATEX (châu Âu).
>>Xem thêm: Đèn LED chống cháy nổ LTV – Giải pháp an toàn tuyệt đối
Cách phân biệt tiêu chuẩn an toàn của đèn chống cháy nổ đạt chuẩn và hàng giả mạo
Trên thị trường hiện nay, không ít sản phẩm gắn mác “chống cháy nổ” nhưng thực tế lại không đạt chuẩn an toàn. Nếu không kiểm tra kỹ, kỹ sư và nhà thầu có thể vô tình chọn phải hàng kém chất lượng, gây nguy cơ lớn cho công trình. Dưới đây là những điểm khác biệt cần lưu ý:
Đặc điểm của hàng không đạt chuẩn / hàng giả mạo
- Không có mã chứng chỉ trên thân đèn: Thông thường, đèn chống cháy nổ chính hãng luôn khắc/ghi rõ ký hiệu Ex. Đây là thông số Zone và cấp IP. Nếu đèn hoàn toàn không có những thông tin này, khả năng cao là hàng nhái.
- Bao bì sơ sài, thiếu tài liệu kỹ thuật: Sản phẩm chính hãng luôn đi kèm catalogue, hướng dẫn kỹ thuật, tài liệu chứng nhận. Nếu chỉ có hộp carton đơn giản, không logo, không thông số, đó là dấu hiệu cần cảnh giác.
- Giấy chứng nhận chỉ là bản photo, không kiểm tra được online: Đây là thủ đoạn phổ biến. Nhiều nơi bán hàng nhái in sẵn giấy chứng nhận photo để qua mặt khách hàng. Tuy nhiên, khi nhập số chứng chỉ trên website IECEx hay hệ thống ATEX thì hoàn toàn không tồn tại.
Đặc điểm của hàng đạt chuẩn / chính hãng
- Có đầy đủ nhãn mác rõ ràng: Trên thân đèn thể hiện rõ ký hiệu Ex, thông số Zone phù hợp với môi trường sử dụng (Zone 0/1/2 hoặc 20/21/22) và cấp bảo vệ IP ≥ 65.
- Có số chứng chỉ tra cứu online: Chứng chỉ IECEx/ATEX chính hãng luôn có mã số duy nhất. Bạn có thể nhập mã này trên website IECEx.org hoặc hệ thống ATEX để kiểm tra thông tin nhà sản xuất, model và phạm vi áp dụng.
- Nhà cung cấp công khai CO, CQ: Đây là minh chứng rõ ràng nhất về nguồn gốc (CO – Certificate of Origin) và chất lượng (CQ – Certificate of Quality). Nhà phân phối uy tín như đèn LED LTV sẽ luôn sẵn sàng cung cấp cho khách hàng bộ hồ sơ này để đối chiếu.
>> Tham khảo các sản phẩm đèn chống cháy nổ đạt chuẩn được sử dụng phổ biến hiện nay
Checklist kiểm tra nhanh tiêu chuẩn an toàn của đèn chống cháy nổ dành cho kỹ sư và nhà thầu
Khi lựa chọn và nghiệm thu đèn chống cháy nổ, bạn có thể dựa vào danh sách kiểm tra dưới đây để đảm bảo sản phẩm đạt chuẩn:
- Có ký hiệu Ex trên thân đèn hay không?
Đây là dấu hiệu nhận biết quan trọng nhất. Ký hiệu Ex chứng minh đèn được thiết kế theo tiêu chuẩn phòng nổ quốc tế. Nếu sản phẩm không có ký hiệu này, gần như chắc chắn không phải là đèn chống cháy nổ đúng nghĩa.
- Thông số Zone có phù hợp môi trường lắp đặt không?
Mỗi khu vực nguy hiểm đều được phân cấp Zone (Zone 0/1/2 cho khí, hơi; Zone 20/21/22 cho bụi). Đèn chỉ an toàn khi được sản xuất đúng cấp Zone của khu vực bạn sử dụng.
- Cấp bảo vệ IP có đạt từ IP65 trở lên không?
Đèn chống cháy nổ ngoài khả năng ngăn tia lửa còn phải chống bụi, chống nước tốt. Thông thường, IP65 – IP67 là mức tiêu chuẩn tối thiểu cho môi trường công nghiệp khắc nghiệt.
- Có chứng chỉ quốc tế IECEx/ATEX hay không?
Đây là bằng chứng xác thực nhất cho thấy đèn đã được thử nghiệm, kiểm định an toàn theo tiêu chuẩn quốc tế. Một số sản phẩm trôi nổi có thể in giả nhãn Ex, nhưng sẽ không có chứng chỉ thật để tra cứu online.
- Có đầy đủ CO, CQ từ nhà sản xuất chính hãng?
Bộ hồ sơ CO (xuất xứ) và CQ (chất lượng) do nhà sản xuất và nhà phân phối chính hãng cung cấp sẽ giúp bạn yên tâm hơn khi lựa chọn sản phẩm, tránh rủi ro mua phải hàng nhái.
Kết luận & Khuyến nghị
Đèn chống cháy nổ chỉ thực sự an toàn khi đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn quốc tế (ATEX, IECEx, RoHS, IP) và tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN). Đây là yếu tố bắt buộc để đảm bảo hệ thống chiếu sáng trong môi trường nguy hiểm hoạt động ổn định, giảm thiểu tối đa rủi ro cháy nổ. Nếu bạn đang tìm kiếm giải pháp chiếu sáng chống cháy nổ an toàn – đạt chuẩn quốc tế – được chứng nhận rõ ràng, hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua hotline 0945.879.689 để được tư vấn miễn phí và cung cấp bộ hồ sơ chứng chỉ đầy đủ trước khi triển khai dự án.
Ông Phùng Quyết Thanh - Chuyên gia dày dặn kinh nghiệm với hơn 10 năm hoạt động trong ngành chiếu sáng. Ông hiện là CEO của Công ty TNHH Thiết Bị và Công Nghệ Quyết Tiến, đồng thời là nhà sáng lập thương hiệu đèn LED công nghiệp LTV. Thương hiệu LTV - Thương hiệu tiên phong trong lĩnh vực đèn LED công nghiệp OEM, đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe của các công trình dân dụng và công nghiệp quy mô lớn.
Xem thêm: